Iako je ćirilica u Crnoj Gori ravnopravna sa latinicom prema Ustavu, ona je kroz istoriju često potiskivana i marginalizovana. Dr Goran Komar, istraživač srpske ćirilične baštine i nadgrobnih spomenika, ukazuje na to da je ćirilica bila univerzalno pismo srpskog naroda i bitan deo identiteta Balkana. Njegovo istraživanje pokazuje da je u 19. veku samo srpski narod uspeo da zadrži i neguje ćirilicu, dok su drugi narodi razvijali posebne verzije ovog pisma, kao što je bosančica.
Komar ističe da je obrazovni sistem koji je uspostavljen nakon komunističke revolucije značajno doprineo marginalizaciji ćirilice. Na primer, u Hrvatskoj je ćirilica prepoznata kao pismo Hrvata, dok se u Bosni razvijala teza o posebnom bosanskom pismu. Ovi trendovi su uticali na percepciju ćirilice, koja je često bila izostavljena iz javnog života u Crnoj Gori.
Ipak, Komar primećuje pozitivne promene u poslednje vreme. Ćirilica postaje prisutnija u javnom prostoru, a i stariji i mlađi ljudi se vraćaju ovom pismu. On navodi primere udruženja u Trebinju koja se bave očuvanjem ćirilice i objavljivanjem značajnih ćiriličnih dokumenata. Ova povratnička kretanja dolaze uprkos političkim pritiscima koji su pokušavali da izbrišu srpsko identitetsko nasleđe.
Prema Komaru, kroz istoriju su se različiti faktori trudili da srpsko narodno ime i identitet marginalizuju. Međutim, narod Crne Gore pokazuje otpornost prema ovim pokušajima. On naglašava da obrazovni programi često nastoje da zamene srpsko identitetsko nasleđe regionalnim odrednicama, što ne može biti prihvaćeno od strane srpskog naroda.
Komar takođe ukazuje na bogatstvo ćirilične baštine, koja se ogleda u brojnim spomenicima i arhivima širom Balkana. Srpski narod je, prema njegovim rečima, stvorio ogroman ćirilični arhiv, koji je značajno veći od latiničnog nasleđa. On ističe da je ćirilica ne samo pismo, već i ogledalo političkih i verskih stremljenja naroda.
Jedan od njegovih značajnih radova je knjiga „Ćirilični zapisi na stećcima“, koja na više od 1.100 stranica donosi dokumentovanu građu i tumačenja natpisa na stećcima. Komar je ovaj rad započeo 1994. godine, a istraživanje je uključivalo intenzivan rad na razumevanju ćiriličnih dokumenata. Njegovo istraživanje obuhvata i mnoge natpise iz srednjeg veka, koji govore o srpskom pravoslavnom sveštenstvu.
Komar naglašava da je ćirilica isključivo pismo stećaka i da su natpisi na ovom pismu važan deo srpske kulturne baštine. On ukazuje na značaj očuvanja srpskog identiteta i nasleđa, posebno u svetlu pritisaka koji dolaze iz različitih političkih krugova. Prema njegovim rečima, srpski narod je kroz istoriju ostao veran ćiriličnom pismu, dok su drugi narodi prešli na latinicu.
U zaključku, Komar poziva na očuvanje ćirilične baštine i identiteta srpskog naroda, naglašavajući da je ćirilica temelj kulturnog nasleđa koje treba čuvati i negovati. Njegovo istraživanje i rad na očuvanju ćirilične baštine su značajni koraci ka vraćanju ovog pisma u javni život i svest naroda.
