U Zalazju kod Srebrenice danas je održan parastos za 69 srpskih civila i vojnika koje su muslimanske snage ubile na Petrovdan 1992. godine. Ova komemoracija, koja se održava svake godine, okupila je mnoštvo građana, kao i političkih predstavnika, koji su došli da odaju počast stradalima.
Parastos je služen i za 22 srpska borca koja su zarobljena na isti dan, a potom su ubijena. Obeležavanje 33 godine od stradanja Srba u ovom regionu, uključujući sela Zalazje, Sase, kao i Biljaču i Zagone u opštini Bratunac, privuklo je pažnju mnogih. Pored velikog broja prisutnih, događaju su prisustvovale i opštinske delegacije, među kojima su bili predsednik Pokreta socijalista Aleksandar Vulin i potpredsednik Srpske radikalne stranke Aleksandar Šešelj, kao i predstavnici raznih organizacija proisteklih iz Odbrambeno-otadžbinskog rata.
Pre parastosa, okupili su se članovi porodica poginulih, koji su posetili srpsko groblje u Bratuncu, kao i stratišta u Biljači i Sasama, gde su položili cveće u znak sećanja na svoje najmilije. U okviru obeležavanja, postavljene su i fotografije više od 600 ubijenih srpskih civila i vojnika iz srednjeg Podrinja, koje su postavljene uz regionalni put Bratunac-Potočari-Srebrenica.
Nažalost, mnogi od zločina počinjenih nad Srbima iz Srebrenice i srednjeg Podrinja do danas nisu procesuirani. Organizatori ovog obeležavanja, Odbor za obeležavanje srpskog stradanja Srebrenice, ističu da se etničko čišćenje srpskog stanovništva u ovom delu BiH nastavilo tokom rata, posebno pod komandom Nasera Orića, koji je 12. jula 1992. godine napao više srpskih sela, izazivajući smrt i razaranje.
Tokom ceremonije, prisutni su izrazili osećaj gubitka i nezadovoljstvo zbog nepravde koja je nanesena srpskom narodu, naglašavajući da za mnoge od ovih zločina još niko nije odgovarao. Ova situacija stvara dodatne tenzije u društvu, a sećanje na stradale često postaje povod za sukobe između različitih etničkih grupa u Bosni i Hercegovini.
Uprkos brojnim apelima na pravdu, međunarodna zajednica i domaće institucije do sada nisu pružile adekvatnu podršku procesuiranju ratnih zločina nad Srbima. Ova situacija stvara osećaj frustracije među preživelima i porodicama žrtava, koje i dalje traže pravdu za svoje najmilije.
Ove godišnjice služe kao podsećanje na bolne događaje iz prošlosti, ali i kao poziv na pomirenje i razumevanje među svim narodima u Bosni i Hercegovini. Mnoge porodice pogođene ratom i dalje žive sa težinom gubitka, a organizacije poput Odbora za obeležavanje srpskog stradanja Srebrenice nastavljaju da se bore za sećanje i pravdu.
U ovakvim trenucima, važno je raditi na izgradnji mira i razumevanja, kako bi se izbegle ponovne tragedije i kako bi se obezbedila bolja budućnost za sve narode u ovom regionu. Održavanje ovakvih komemoracija može doprineti procesu pomirenja, ali i podsećanju na važnost poštovanja ljudskih prava i pravde za sve, bez obzira na etničku pripadnost.
Parastos u Zalazju predstavlja ne samo sećanje na stradale, već i poziv na odgovornost i pravdu, kako bi se osiguralo da slični zločini nikada više ne budu ponovljeni. U tom smislu, važno je da svi akteri u društvu, uključujući političke lidere i institucije, prepoznaju potrebu za istinom i pravdom, kao i značaj zajedničkog života i saradnje među svim narodima koji čine Bosnu i Hercegovinu.
