Milan Kašanin, rođen u Beloj Crkvi 1895. godine, predstavlja jednu od najznačajnijih figura srpske kulture dvadesetog veka. Njegov doprinos kao istoričara umetnosti, likovnog kritičara, književnika i kulturnog radnika ostavio je dubok trag u razumevanju srpske umetnosti, a njegova dela i danas inspiriraju nove generacije.
Kašanin je bio poznat po svom intelektualnom integritetu i rodoljubivosti, te je često tražio etičke i estetske vrednosti u umetnosti. Njegov život bio je obilježen teškim trenucima, uključujući i gubitak svog stana u Drugom svetskom ratu kada su mu Nemci zapalili dom, uništavajući značajnu biblioteku, rukopise i druge važne materijale. I pored ovih tragedija, Kašanin je nastavio svoj rad i doprinos u oblasti umetnosti, najpre kao medievalista.
Jedno od njegovih najznačajnijih dela je knjiga „Srpska književnost u srednjem veku“, objavljena 1975. godine, koja predstavlja sintezu srpske srednjovekovne umetnosti. Osim toga, njegova istraživanja su objavljena i u knjigama „Slučajna otkrića“ (1977) i „Kamena otkrića“ (1978). Kao direktor Muzeja kneza Pavla od 1935. do 1944. godine, organizovao je izložbe koje su postavile nove standarde u kulturi Jugoistočne Evrope, uključujući „Italijanski portret kroz vekove“ i „Francusko slikarstvo 19. veka“.
Nakon rata, Kašanin je pao u nemilost, ali je zahvaljujući Miroslavu Krleži, sa kojim se upoznao tokom studija u Zagrebu, dobio priliku da se ponovo aktivira u kulturnom životu. Krleža ga je pozvao da postane saradnik na projektima Leksikografskog zavoda, što je omogućilo Kašaninu da se vrati svom strastvenom radu. Dejan Medaković, volonter u Muzeju kneza Pavla, smatrao je Kašanina superiornim upravnikom u poređenju sa njegovim naslednikom Veljkom Petrovićem.
Kašanin je bio u stalnom kontaktu sa vodećim likovnim kritičarima i umetnicima iz Pariza, a bio je poznanik i Bernarda Berensona, kao i prijatelj Keneta Klarka. Ipak, nakon oslobođenja od okupacije, Kašanin se suočio sa velikim rizikom, jer je postojala opasnost da bude streljan zajedno sa drugim srpskim intelektualcima. Njegova rehabilitacija 1951. godine kao direktora Galerije fresaka u Beogradu označila je njegov povratak u javni život.
Unatoč svojim brojnim kvalifikacijama, Kašanin nije bio primljen u Srpsku akademiju nauka i umetnosti (SANU), što je izazvalo protivljenje njegovih prijatelja, uključujući Vaska Popu, koji je ukazao na nepravdu prema njemu. Naime, Kašanin je bio označen kao saradnik okupatora, što je u velikoj meri bilo netačno. Njegova ideja o snimanju dokumentarne serije o srpskoj srednjovekovnoj istoriji, inspirisane serijom „Civilizacija“ Keneta Klarka, takođe nije realizovana, jer ništa što je bilo nacionalno nije bilo poželjno u tadašnjem društvenom kontekstu.
Pored toga, Kašanin je bio osnivač i urednik prvog srpskog časopisa posvećenog likovnosti, „Umetnički pregled“, koji je izlazio od 1937. do 1941. godine. Ovaj časopis je igrao ključnu ulogu u promovisanju umetničkih ideja i kritičkog mišljenja u Srbiji, a izlazio je svakog prvog u mesecu, što je dodatno isticalo njegovu organizacijsku sposobnost.
Milan Kašanin ostaje simbol intelektualnog otpora i kulturnog stvaralaštva, a njegov život i rad predstavljaju inspiraciju za sve koji se bave umetnošću i kulturom. Njegovo nasleđe se i dalje oseća u savremenom srpskom društvu, a obeležavanje njegovog života uvek će biti podsećanje na važnost intelektualne hrabrosti i predanosti kulturi.
