Srpska pravoslavna crkva danas slavi Svetog Epifanija kiparskog, značajnu ličnost iz crkvene istorije. Epifanije je bio episkop Salamine i metropolit Kipra na kraju 4. veka. Smatra se jednim od crkvenih otaca, poznatim po svom neumornom zalaganju za hrišćansko pravoverje. Njegovo najpoznatije delo je „Panarion“, u kojem je prikazao i pobio osamdeset jeresi koje su se pojavile do njegovog vremena. Ovaj tekst sadrži dragocene informacije o zabranjenim i uništenim knjigama Crkve, što ga čini posebnim izvorom za istraživanje ranih crkvenih doktrina.
Epifanije je rođen kao Jevrejin, ali je, prepoznajući snagu hrišćanske vere, primio krštenje zajedno sa svojom sestrom Kalitropijom. U dvadeset šestoj godini se zamonašio u manastiru svetog Ilariona, gde je započeo svoj put duhovnog podvižništva. Njegova duhovna mudrost i čudotvorstva ubrzo su učinili da osnuje poseban manastir, koji je postao poznat širom Palestine i Egipta.
U potrazi za duhovnim mirom, Epifanije se udaljava u Egipat, gde se susreće sa velikim Pafnutijem, koji mu prorekao da će postati arhijerej na Kipru. Nakon nekoliko godina, zaista se vraća na Kipar, gde je iznenada izabran za episkopa. U šezdesetoj godini postao je episkop u gradu Salamini i upravljao je crkvom punih pedeset pet godina, do svoje smrti u 403. godini.
Epifanije je pozvan u Carigrad od cara Arkadija i carice Evdoksije na sabor episkopa, koji je imao za cilj da osudi Svetog Jovana Zlatousta. Kada je stigao u Carigrad, car i carica su ga nagovarali da se izjasni protiv Zlatousta, što je izazvalo zabrinutost među građanima i samim Zlatoustom, koji je pomislio da se Epifanije pridružio carevoj strani. Zlatoust mu je poslao pismo, upozoravajući ga da će i on biti progonjen ukoliko se ne protivi progonu. Epifanije je odgovorio, ohrabrujući Zlatousta da izdrži progonstvo.
Oba svetiteljska proročanstva su se brzo ispunila. Epifanije je, ne želeći da se saglasi sa carem, tajno otišao na Kipar, ali je umro na putu. Zlatoust je bio prognan u Jermeniju, gde je takođe preminuo. Sveti Epifanije je upokojio 403. godine, a njegovo najpoznatije delo, „Panarion“, ostaje značajan izvor za proučavanje ranih jeresi.
U pravoslavlju se veruje da svaki čovek pri rođenju dobija svog anđela čuvara. Epifanijeva duhovna mudrost i njegovo delovanje u životu mnogih vernika ostavili su dubok trag. Svetitelj se javio u snu jednom svešteniku u Bariju, govoreći mu da prenese njegove mošti u ovaj grad, koji je tada bio pravoslavni. Ova vizija dodatno je učvrstila Epifanijevu svetost i značaj u pravoslavnoj tradiciji.
Epifanijeva učenja i dela su i danas relevantna. Njegova posvećenost pravoj veri i borba protiv jeresi ostavili su snažan utisak na buduće generacije hrišćana. Pravoslavna crkva uči da gnev može zamutiti rasuđivanje i udaljiti čoveka od smirenja, vrline koja se smatra ključem spasenja. Ove poruke su i dalje važne u savremenom svetu, gde se često susrećemo sa sličnim izazovima u očuvanju vere i moralnih vrednosti.
Epifanije je bio ključna figura u razvoju hrišćanstva na Kipru, a njegovo nasleđe živi kroz crkvene tradicije i pouke koje su i dalje prisutne u pravoslavnoj liturgiji. Njegova borba za pravoverje i istinu inspiriše mnoge, podsećajući ih na važnost čuvanja vere i identiteta unutar crkvene zajednice. Sveti Epifanije kiparski ostaje simbol otpornosti i posvećenosti veri, čak i u najtežim trenucima.
