Radomir Damnjanović Damnjan, jedan od najistaknutijih umetnika srpske i jugoslovenske umetničke scene, preminuo je u noći između srede i četvrtka, 2025. godine, u Milanu. Rođen 1935. godine u Mostaru, Damnjan je detinjstvo i školovanje proveo u Beogradu, gde je završio Akademiju likovnih umetnosti, diplomiravši i magistriravši slikarstvo pod mentorstvom Nedeljka Gvozdenovića. Njegov rad obeležio je bogatstvo stilova i medija, a njegova umetnička karijera trajala je više od šest decenija.
Damnjan je bio poznat po svojim raznovrsnim delima koja su obuhvatala slike, crteže, grafike, video radove, filmove, objekte, kolaže, instalacije i fotografije. Njegova umetnost je prolazila kroz različite faze, počevši od slikarstva ciklusa „Peščanih obala“ i „Potonulih gradova“ s kraja pedesetih i početka šezdesetih godina, preko minimalističkog slikarstva, do konceptualne umetnosti i telesnog slikarstva. Ove promene su često bile izazovne, ali su odražavale njegovu potrebu za iskrenim i inovativnim izrazom.
Profesor Jerko Denegri, jedan od najboljih poznavalaca Damnjanovog opusa, istakao je da je umetnik kroz svoje delo pokazivao veliku jezičku i medijsku raznolikost. U svoje delo je uključivao različite forme umetnosti, a u osamdesetim godinama se posvetio slikarstvu u žanrovima mrtve prirode i autoportreta. Njegov pristup slikanju bio je inovativan, uvodeći disciplinu „telesnog slikarstva“ koja uključuje slikanje po licu.
Damnjan je tokom svoje karijere imao značajnu međunarodnu prisutnost. Bio je predstavnik Jugoslavije na nekim od najvažnijih svetskih izložbi, uključujući Bijenale u Veneciji, Bijenale u Sao Paulu, i Dokumente u Kaselu. Njegova dela se nalaze u značajnim svetskim zbirkama, uključujući Narodnu galeriju u Pragu, Muzej Gugenhajm u Njujorku, i Centar „Žorž Pompidu“ u Parizu. U Narodnom muzeju Srbije nalazi se više od 160 njegovih radova, koji su došli kao rezultat velikog poklona njegovog brata Dragoslava Damnjanovića.
Damnjan je bio poznat po svojim filozofskim stavovima o umetnosti. U jednom od svojih pisama, istakao je da ono što voli pripada nematerijalnom području čovekovog bića, kao što su vera u budućnost, istrajnost, čovečnost i stvaralaštvo. Njegova umetnost je često bila oblik molitve, a kako je istakao, slikanje je za njega postalo sredstvo izražavanja dubokih misli i osećanja.
U 2016. godini, Damnjan je dobio nagradu Jesenje izložbe ULUS-a za sliku iz ciklusa „mrlja“, a žiri je naglasio da je u tom ciklusu dostigao visoke likovne vrednosti i izrazio filozofske stavove mudrog umetnika. Njegova samostalna izložba u Galeriji ULUS privukla je pažnju i bila je prilika da se istakne njegov značaj u savremenoj umetnosti.
Iako je bio aktivan u različitim medijima, Damnjan se nikada nije odvojio od slikarstva. Njegova dela su ostala osnovno sredstvo njegove kritičke prakse, a slika je bila predmet njegovih istraživanja i strategija. U umetničkom svetu, Damnjan je bio prepoznat kao jedan od najdoslednijih i najprovokativnijih umetnika, koji je svojim radom postavljao nova pitanja o prirodi umetnosti i njenoj ulozi u društvu.
Radomir Damnjanović će biti sahranjen u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu, a datum sahrane će biti objavljen naknadno. Njegov doprinos umetnosti i kulturi će ostati zapamćen, a njegovo nasleđe će nastaviti da inspiriše nove generacije umetnika.
