Petnaestog septembra 1918. godine, srpska vojska je pokrenula juriš koji je promenio tok istorije, poznat kao proboj Solunskog fronta. Ovaj događaj predstavljao je ne samo vojnu, već i civilizacijsku prekretnicu. U periodu od tri dana, srpske snage su uspele da probiju nepristupačni front, a u narednih 45 dana oslobođena je otadžbina. Ova odlučna ofanziva je omogućila srpskim vojnicima, zajedno sa saveznicima, da sruše Centralne sile i otvore put ka stvaranju nove države.
Pobeda srpskog naroda, koji je pretrpeo velike gubitke i progon, bila je rezultat sabrane snage i hrabrosti. Istoričar Siniša Vulić naglašava da je događaj od 15. septembra 1918. godine od suštinskog značaja, jer je označio početak operacija koje su vodile ka kraju Prvog svetskog rata. „Solunski front je jedini front u Evropi na kojem je došlo do proboja, tj. do poraza jedne strane“, ističe Vulić. Nakon proboja, Bugarska, koja je činila glavninu osovinskih snaga na Solunskom frontu, proglasila je kapitulaciju već dve nedelje kasnije, što je omogućilo srpskoj vojsci da nastavi napredovanje ka Beogradu sa minimalnim otporom.
Vulić takođe napominje da je raspored snaga na Solunskom frontu bio takav da se drugim zemljama činilo da je to periferno ratište na koje su slale kolonijalne trupe. Međutim, za Srbiju i Bugarsku, ovo je bilo ključno ratište jer su se obe zemlje nalazile u tom regionu. Otprilike polovina savezničkih snaga činila je srpska vojska, dok je pola osovinskih snaga predstavljala bugarska vojska. Ove snage su bile smeštene na delu tadašnje granice Srbije i Grčke, u Vardarskoj dolini, gde se očekivao proboj.
Sam proboj fronta bio je planiran mesecima unapred. Tokom dve godine, koliko su trajale borbe na Solunskom frontu, savezničke snage, pre svega francuska i srpska vojska, polako su zauzimale ključne kote koje su im kasnije omogućile uspešan proboj. „Sam proboj fronta je planiran nekoliko meseci unapred, kada su se dogodile kadrovske promene u okviru priprema za to. Između ostalog, postavljen je i čuveni Franše d’Epere na čelo zajedničke združene savezničke komande na Solunskom frontu“, objašnjava Vulić.
Ovaj događaj ne samo da je označio vojnu pobedu, već je i uticao na oblikovanje budućnosti regiona. Proboj Solunskog fronta predstavljao je ključni trenutak u borbi za slobodu i nezavisnost srpskog naroda, koji je kroz istoriju prolazio kroz brojne sufrencije i borbe. Srpska vojska, koja je u to vreme bila iscrpljena, ali odlučna, uspela je da ostvari značajnu pobedu koja bi kasnije imala dalekosežne posledice za ceo Balkan.
Uspesi na Solunskom frontu nisu samo promenili vojnu sliku, već su i ojačali moral srpskog naroda. Oslobođenje otadžbine donelo je nadu i podstaklo borbu za slobodu. Ovaj događaj se i danas pamti kao simbol hrabrosti, odlučnosti i jedinstva srpskog naroda.
U zaključku, proboj Solunskog fronta predstavlja jedan od najvažnijih trenutaka u srpskoj i svetskoj istoriji. Ova vojna ofanziva, koja je dovela do kraja Prvog svetskog rata, pokazuje snagu naroda koji se, uprkos svim teškoćama, borio za svoju slobodu i nezavisnost. Služeći se hrabrošću, strategijom i zajedništvom, srpski vojnici su uspeli da postignu ono što se činilo nemogućim, ostavljajući neizbrisiv trag u istoriji.
