Srpska pravoslavna crkva (SPC) danas proslavlja Sabor svetog arhangela Mihaila, poznatog u narodu kao zimski Aranđelovdan. Ovaj praznik se obeležava 21. novembra i predstavlja važan datum u crkvenom kalendaru. Narod takođe poznaje i letnji Aranđelovdan, koji se slavi 26. jula, a ove dve proslave imaju značajne razlike koje je važno razumeti.
Zimski Aranđelovdan posvećen je Svetom arhangelu Mihailu, dok se na letnji Aranđelovdan proslavlja Sabor svetog arhangela Gavrila. Iako narod često meša ova dva praznika, važno je naglasiti da su to dva različita događaja u crkvenoj tradiciji. Sveti arhangel Mihailo je prvi arhangel, vođa anđela, dok je Sveti arhangel Gavrilo poznat kao blagovesnik koji je donio vest o Hristovom rođenju Bogorodici, kao i druge dobre vesti.
Sveštenik Ivan Cvetković je ukazao na ove razlike, ističući važnost proslavljanja oba arhangela. „I Sveti arhangel Mihailo i Sveti arhangel Gavrilo spadaju u vrhunske arhangele, kao bića najbliža Bogu“, rekao je on. Cvetković je naglasio da se ne mogu mešati ova dva praznika i podsetio je da je Sveti arhangel Gavrilo, u crkvenom kalendaru, posvećen 26. jula, dok je zimski Aranđelovdan posvećen Mihailu.
Aranđelovdan je praznik koji se u narodu obeležava na različite načine. Tokom zimskog Aranđelovdana, tradicionalno se priprema kuvana pšenica, koja simbolizuje život i veru onih koji su preminuli, ali i život onih koji još uvek žive u veri. Ova tradicija podseća vernike da su svi sveci živi, jer u Bogu niko ne može biti mrtav. Kao što se u Bibliji kaže, Bog je Bog živih, a ne mrtvih.
S druge strane, letnji Aranđelovdan je prilika da se posebno oda počast Svetom arhangelu Gavrilu. Na ovaj dan, vernici se okupljaju u crkvama i manastirima kako bi se molili i proslavili njegovu ulogu kao anđela koji donosi važne poruke ljudima. Manastir Kovilj, na primer, postao je simbol obnove vere i duhovnog mira, gde se okupljaju mnogi vernici i gde se održavaju liturgije i obredi u čast ovog svetitelja.
U okviru proslava, organizuju se i različiti događaji, kao što su osvećenja slavskih darova i prisustvo uglednih gostiju. Ove aktivnosti doprinose jačanju zajedništva među vernicima i podsećaju na značaj tradicije i vere u svakodnevnom životu.
Kroz istoriju, arhanđeli su zauzimali posebno mesto u pravoslavnoj tradiciji. Mihailo se često prikazuje kao ratnik i zaštitnik, dok je Gavrilo više poznat kao anđeo blagovesti. Ove karakteristike objašnjavaju zašto je važno odvojeno proslavljati ova dva arhangela i prepoznati njihovu jedinstvenu ulogu u religijskoj tradiciji.
Verovanje u arhanđele i njihovu zaštitu duboko je ukorenjeno u srpskom narodu. Mnogi vernici se mole arhangelima za pomoć i zaštitu, posebno u teškim trenucima. Praznici posvećeni ovim svetiteljima pružaju priliku za refleksiju, molitvu i jačanje duhovnog identiteta zajednice.
U zaključku, iako su zimski i letnji Aranđelovdan povezani imenom Aranđela, predstavljaće različite aspekte vere i tradicije. Važno je da vernici razumeju razlike između ovih praznika i da ih proslave na odgovarajući način, čime se čuva bogata crkvena tradicija i jača duhovna zajednica.
