U Srbiji, oko 13,3 procenata ili 171.156 starosnih i invalidskih penzionera prima penziju zasnovanu na beneficiranom radnom stažu. Ovi podaci ukazuju na to da je značajan deo penzionera stekao pravo na beneficiju koja im omogućava raniji odlazak u penziju zahvaljujući posebnim uslovima rada.
Najveći broj penzionera koji uživaju ovu privilegiju dolazi iz redova profesionalnih vojnih lica, gde čak 98,5 procenata njih ostvaruje pravo na beneficiranu penziju. U 2024. godini, očekuje se da će oko 20.252 vojnih penzionera uživati ovu beneficiju, prema godišnjim statističkim podacima Fonda PIO. Interesantno je napomenuti da je u prethodnim godinama procenat penzionera sa beneficiranim stažom opadao, a najviši nivo zabeležen je 2012. godine kada je iznosio oko 14 procenata.
Kod samostalnih delatnosti, procenat penzionera sa beneficiranim stažom je znatno niži, oko 6,2 procenata, dok se kod poljoprivrednika ovaj procenat spušta na samo 1,3 procenata. U prošlosti je čak bio ispod jedan procenat, dostižući nivo od 0,5 procenata. Ove brojke odražavaju specifične izazove sa kojima se suočavaju radnici u poljoprivredi, gde je beneficirani radni staž manje zastupljen.
Beneficirani radni staž omogućava pojedincima da ranije odu u penziju, a to se često odnosi na one koji su obavljali teške, opasne ili fizički zahtevne poslove. U praksi, različiti poslovi donose različite beneficije. Na primer, policajci, vojnici, kao i pripadnici BIA i Vojnoobaveštajne agencije imaju pravo na beneficirani staž. U istu kategoriju spadaju i radnici u zatvorima, sudije i tužioci.
Zakon predviđa uvećanje staža za različite profesije, a među 36 različitih zanimanja su i rudari, čiji staž zavisi od vrste eksploatacije. Kopači i pomoćnici kopača, kao i drugi fizički radnici u rudnicima, dobijaju beneficirani staž koji se računa kao 18 meseci za svaku godinu rada. Vatrogasci, radnici u vodovodu i kanalizaciji, kao i dimničari, takođe imaju pravo na uvećanje od 14 do 15 meseci po godini.
Osim toga, lekari Hitne pomoći i radiolozi, kao i umetnici poput balerina i muzičara, takođe imaju pravo na beneficirani staž, što ukazuje na raznovrsnost poslova koji su obuhvaćeni ovim sistemom. Piloti i instruktori letenja, pod uslovom da ostvare određeni broj letova godišnje, takođe su uključeni u ovu kategoriju sa 18 meseci po godini.
Važno je napomenuti da se beneficirani staž računa samo na osnovu osiguranja, a ne utiče na visinu penzije. Osiguravači sa telesnim oštećenjem, vojnici, kao i žene koje su rodile više dece imaju dodatne mogućnosti za računanje beneficiranog staža, čime se nastoji olakšati njihov položaj na tržištu rada i omogućiti im raniji odlazak u penziju.
