Prema poslednjim podacima za 2024. godinu, Beograd se ističe kao region sa izuzetno visokom gustinom naseljenosti, koja je sedam puta veća od republičkog proseka. Ova statistika ukazuje na značajne demografske razlike unutar Srbije, gde Region Južne i Istočne Srbije beleži najnižu gustinu naseljenosti, koja je čak 29% ispod proseka.
Iako svi regioni Srbije imaju sličan udeo u ukupnoj populaciji, unutarregionalne razlike su veoma izražene. Na primer, više od polovine stanovništva Vojvodine, tačnije 56,3%, skoncentrisano je u samo osam gradova. Ova stopa ukazuje na veliku urbanizaciju u ovom regionu, koja se ne može zanemariti.
U Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, populaciona neravnomernost je još očiglednija. Deset gradova u ovom regionu okuplja 55% ukupnog stanovništva, dok 13 nerazvijenih opština ima samo 13% populacije. Ova situacija ukazuje na ozbiljne socioekonomske izazove koji se javljaju u nerazvijenim područjima, gde su resursi i mogućnosti za razvoj značajno ograničeni.
Region Južne i Istočne Srbije takođe pokazuje izražene razlike. U devet gradova živi 56,5% populacije, dok u čak 30 nerazvijenih opština živi samo 31% stanovništva. Ova nerazvijenost doprinosi daljem migracionom kretanju ka urbanijim oblastima, što dodatno produbljuje razlike između regiona.
Jedini region koji beleži rast broja stanovnika je Beogradski region, koji je zabeležio porast od 1,5% između 2011. i 2024. godine. Ova ekspanzija je rezultat ekonomskih migracija i privlačenja ljudi iz drugih delova zemlje, dok ostali regioni beleže opadanje broja stanovnika. Ovaj trend će verovatno dovesti do daljih razlika u gustini naseljenosti, jer se naseljenost u Regionu Južne i Istočne Srbije sve više razuđuje, dok u Beogradskom regionu postaje sve gušća.
Ekonomija, infrastruktura i dostupnost usluga su ključni faktori koji utiču na odluke ljudi da migriraju iz jednog regiona u drugi. U urbanim sredinama, poput Beograda, postoje više prilike za zaposlenje, obrazovanje i zdravstvo, što privlači mlade i radno sposobne ljude. S druge strane, nerazvijene opštine se suočavaju s problemima poput nedostatka investicija, slabije infrastrukture i ograničenih mogućnosti za zapošljavanje.
Ova situacija može imati dugoročne posledice po socioekonomski razvoj Srbije. Ako se ne preduzmu odgovarajuće mere za ravnomerniji razvoj regiona, razlike u gustini naseljenosti će se nastaviti povećavati, a to može dovesti do daljih socijalnih tenzija i problema sa infrastrukturom u preopterećenim urbanim sredinama.
Vlada i relevantne institucije treba da razmotre strategije koje će podstaći razvoj nerazvijenih regiona, kao i da pruže podršku lokalnim zajednicama u stvaranju povoljnijeg okruženja za život i rad. To može uključivati poboljšanje infrastrukture, obrazovanja i zdravstvenih usluga, što bi moglo smanjiti migracione pritiske i doprineti ravnomernijem razvoju zemlje.
U zaključku, situacija u Srbiji ukazuje na potrebu za sveobuhvatnim pristupom razvoju, koji će uzeti u obzir specifične potrebe različitih regiona. Samo tako možemo stvoriti uslove za ravnomerniji i održiviji rast, koji će koristiti svima, bez obzira na to gde žive.
